Wielcy malarze

Twórcy europejscy zaczęli podpisywać swe dzieła dopiero w okresie renesansu. Sztuka średniowieczna to - z nielicznymi wyjątkami - dzieła anonimowych artystów, nieoznaczone żadną sygnaturą. Tych bezimiennych twórców w historii sztuki nazywa się mistrzami, dodając nazwę regionu, w którym działali lub charakterystyczne cechy ich twórczości.

I tak na przykład Mistrz z Flemalle to artysta, który tworzył w regionie Flemalle. W średniowieczu artysta miał status zwykłego rzemieślnika, takiego samego jak szewc, piekarz czy kowal. Ludzie tej epoki ewangeliczny nakaz rozwijania swych talentów rozumieli dosłownie. Oczywiste dla nich było, że talent, który jest darem od Boga, człowiek powinien wykorzystywać ku Bożej chwale. W pracy artysty - tak samo jak w każdej innej - liczyło się więc zaangażowanie, mistrzostwo wykonania, a nie osobowość twórcy.

Cały splendor i tak spływał na Boga, twórca pozostawał anonimowy. Trudno powiedzieć, czy średniowieczni artyści nie mieli poczucia własnej wartości. W każdym razie postawa ta uległa całkowitej zmianie w dobie renesansu. Artyści tej epoki zdali sobie sprawę, że każde dzieło sztuki ma swój niepowtarzalny styl. A styl zależy od wykonawcy. Michał Anioł mógł więc napisać w swym sonecie: "Sztuka uczyniła mnie mistrzem i monarchą".

Gdy doceniono rolę sztuki i artystów, zaczęło rozwijać się kolekcjonerstwo. Ludzie zamożni kupowali i zamawiali obrazy u obdarzonych talentem mistrzów, by móc je podziwiać i ozdabiać nimi wnętrza swych pałaców. Dzieła sztuki stały się towarem, a co za tym idzie - zaczęły mieć określoną cenę i stało się ważne, kto był ich twórcą.